Mô tả cây: Là một loại cây cỏ, sống lâu năm, thân thẳng có phân nhánh, cao khoảng 30cm đến 60cm. Trên thân có lông. Lá vò có mùi thơm. Lá có cuống ngắn, phiến lá hình trứng hay hình thuỗn dài chừng 5-10cm, rộng 2.5-7cm, mép có răng cưa to, mặt dưới nhiều lông hơn. Hoa màu hồng tóm nhạt mọc thành bông ở kẻ lá hay đầu cành. Tuy nhiên cây trồng ở Việt nam hầu như k thấy có hoa vbaf kết quả.
Phân bố, thu hái và chế biến: Cây hoắc hương được trồng nhiều nơi ở miền bắc nước ta, chủ yếu lấy lá và cành làm thuốc. Nhiều nhất ở vùng Kim Sơn, Hưng Yên. Tại Hà nội vườn thuốc Văn Điển có trồng thử. Thường trồng bằng dâm cành vì cây không có hoa và quả.
Thành phàn hóa học: Trong lá hoắc hương khô có chưa 0.5-0.5% tinh dầu. Thành phần chủ yếu của tinh dầu hoắc hương là cồn patchouli còn gọi là long não patchouli, chất andehyt xinamic Long não patchouli là một rượu bậc 3, kết tinh dưới dạng tinh thể hình lục lăng, có khi kết tinh ngay trong tinh dầu. Có thể cất tinh dầu hoắc hương bằng lá tươi, nhưng tỉ lệ thấp, thường tinh dầu chỉ xuất hiện trong lá khô, hoặc lá để thành đống cho hơi lên men và khô dần
Công dụng và liều dùng:
1. Trong y học nhân dân, hoắc hương là một vị thuốc làm mạnh dạ dầy, giúp sự tiêu hóa và ruột, dùng trong trường hợp ăn không ngon, sôi bụng, đau bụng, đi ngoài, hôi miệng Còn dùng làm thuốc chưa cảm mạo, nhức đầu, mình mẩy đau đớn, mệt mỏi triệu chứng của cúm. Dùng 6-12g dưới dạng thuốc sắc hay bột dùng riêng hay phối hợp với nhiều vị thuốc khác.
2. Trong kỷ nghệ nước hoa có thể sử dụng như một nguyên liệu cho tinh dầu thơm cao cấp
Đơn thuốc có hoắc hương:
1. hoắc hương chính khí hay kiện tỳ chỉ tả tán: Hoắc hương 15g, tô diệp 10g, thương truật 8g, cam thảo 3g, trần bì 5g,đại táo 4 quả, hậu phác 3g, phục linh 6g. Tất cả tán bột chia thành từng gói 8-10g.
Chữa ăn uống không tiêu, đau bụng đi ngoài. Người lớn ngày uống 2-5goi cách 1 giờ uống 1 gói. Trẻ em dưới 1 tuổi không nên uống. Trẻ con từ 2-3 tuổi mỗi lần dung 2gr(1/4 gói). 4-7 tuổi là 1/3 gói, 8-10 tuổi là 1/2 gối.
2, Đơn thuốc chữa ăn không tiêu hay sôi bụng :Hoắc hương 12g, thạch xương bồ 12g, hoa cây đại 12g, vỏ bưởi đào đốt cháy 6g. Tát cat tán nhỏ, uống trước bựa ăn 20 phút với nước nóng, mỗi lần 2g. Ngày uống 3 lần |
