Quai bị là gì?
Quai bị là một bệnh nhẹ do virut Paramyxo gây nên, rất dễ lây truyền qua đường hô hấp, qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt của bệnh nhân. Bệnh thường xuất hiện vào mùa hè và mùa xuân. Trẻ từ 5-8 tuổi là lứa tuổi dễ mắc bệnh hơn cả. Tuy nhiên người lớn cũng có thể bị quai bị.
Triệu chứng quai bị
- Khi mới nhiễm virut quai bị bệnh nhân thấy khó chịu, sợ gió, nhức đầu, đau trước tai, khó nhai và thường xuất hiện khoảng 1-2 ngày đầu.
- Bệnh nhân bị sốt cao có thể lên đến 39 – 40OC trong 3 – 4 ngày, kèm theo chảy nước bọt.
- Một bên má (tuyến mang tai) bắt đầu sưng to, sau một vài ngày lan sang bên kia hoặc có thể sưng cả hai bên cùng một lúc gây đau khi nuốt nước bọt.
- Không có tấy đỏ tại nơi sưng; vùng da vùng sưng bóng lên, ấn không lún, không hoá mủ, họng hơi đỏ, lỗ ống nước mặt Stenon hơi tấy đỏ lên.
Biến chứng thường gặp của bệnh quai bị?
Mặc dù quai bị là bệnh nhẹ nhưng biến chứng của quai bị lại nguy hiểm như: viêm não, viêm màng não, và đặc biệt là bệnh vô sinh (quai bị biến chứng gây viêm teo tinh hoàn ở nam giới, quai bị gây biến chứng viêm buồng trứng ở nữ giới – tuy nhiên ở nữ giới thường ít có biến chứng hơn)
Làm thế nào để phòng bệnh quai bị?
Cách tốt nhất để phòng bệnh quai bị là tiêm vắc xin phòng quai bị cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên.
Tránh tiếp xúc với người bị bệnh, do bệnh quai bị lây qua đường hô hấp, qua nước bọt, vì vậy nếu phải tiếp xúc với người bị bệnh quai bị cần đeo khẩu trang.
Ngoài ra nên có chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường sức đề kháng, hệ miễn dịch để phòng các bệnh do viruts gây ra, xúc miệng nước muối giúp phòng các bệnh viêm đường hô hấp.
Đông y điều trị bệnh quai bị
Theo Bác sỹ Hồ Duy Thương Quai bị còn gọi là Lưu Hành Tính Tai Tuyến Viêm, Trá Tai, Trư Đầu Phì, Tuyến Mang Tai Viêm, Trá Tai, Hà Mô Ôn. Theo Đông y Quai bịdo dịch độc qua mũi miệng vào thiếu dương, đi theo đởm kinh ra ngoài sinh bệnh. Đởm và Can có quan hệ biểu lý, Nếu nhiệt độc từ Thiếu Dương truyền sang Quyết Âm có các triệu chứng của Can và kinh can kèm theo như Viêm tinh hoàn, hôn mê co giật (biến chứng viêm não) thì có thể gây ra chứng kinh quyết và dịch hoàn sưng.
Bác sỹ Hồ Duy Thương : Bệnh quai bị cần được phát hiện và điều trị kịp thời, trường hợp bị nhẹ, bệnh nhân có thể sốt hoặc không sốt, có thể sưng đau một bên hoặc 2 bên mang tai, vùng má dưới tai đau và sưng dần lên. Rêu lưỡi trắng mỏng, mạch Phù. Nếu không có biến chứng thì sau vài ngày (4-5 ngày) bệnh sẽ khỏi.
Trường hợp Má sưng to, cứng, ấn đau, khó há miệng, nuốt khó, sốt, đầu đau, khát, nước tiểu vàng, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch Phù Sác hoặc Hoạt Sác. ở thể này có thể gây biến chứng viêm màng não, viêm teo dịch hoàn, buồng trứng. Một bên tinh hoàn sưng đỏ và đau, có khi cả hai bên đều sưng. Sau đó khỏi sau 10 ngày nhưng sau 2 tháng mới biết rõ có teo dịch hoàn hay không.
Bài thuốc đông y điển hình điều trị quai bị
Bài 1 : Long đởm thảo 15g, sài hồ 15g, xích thược 10g, hoàng cầm 15g, uất kim 10g, bản lam căn 15g, nguyên hồ 5g. Ngày sắc 1 thang, sắc thành 2 hoặc 3 lần, uống sau ăn 1 giờ.
Bài 2 : Thăng ma 6g, thiên hoa 10g, sài hồ 8g, cát cánh 6g, thạch cao 20g, ngưu bàng 8g, cương tằm 8g, thuyền thoái 6g, cam thảo 3g, cát căn 15g. Ngày sắc 1 thang, sắc thành 2 hoặc 3 lần, uống sau ăn 1 giờ.
Thuốc bôi ngoài : Hạt Gấc mài với Dấm thanh cho sền sệt, bôi.
Kiêng kị cho người bị quai bị:
Cách ly cho đến sau khi khỏi xưng 4 ngày, cần vệ sinh răng miệng sạch sẽ, kiêng cay đắng, nên ăn lỏng và mềm, không động chạm đè nén chỗ đau.
Người bị bệnh nên kiêng gió, kiêng nước, hạn chế tiếp xúc với người khác để tránh lây lan cho người khác.
Người bệnh cần được nghỉ ngơi, hạn chế vận động, nếu sốt cao cần tìm biện pháp để hạ sốt.
Chế độ dinh dưỡng: Ăn đủ chất dinh dưỡng, ăn đồ ăn dễ nuốt, dễ tiêu. |
